Keywords
pharmacy emblem
naming stratigraphy
naming models
Abstract
The focus of this article is the characterization of one of the oldest types of Polish pharmacy names from pharmacy emblems, which have developed a kind of model which is subject to continuation. It is not only realized by terms inherited from the past, but also by newer structures of an imitative character, structurally referring to the oldest naming tradition. They illustrate the past of the diverse regions that formerly belonged to the Prussian, Russian and Austrian partition of the erstwhile Polish-Lithuanian Commonwealth, and, consequently, outline the cultural influences of these respective areas. In this regard, it is possible to speak not only of a characteristic stratigraphy of pharmacy names from signboards, but also of their diverse bases, dominated by the names of animals and plants that symbolize immortality, resurrection, longevity, energy, as well as the metals important in alchemy (such as gold, silver or tin). Signboards related to pharmacy, alchemy or astrology are not as common, while references to the sacral sphere or to mythology are rare.
References
Bartkowiak, L. (2004). Kształtowanie się aptekarstwa w Polsce (XIII–XX wiek). Studium historiograficzne [The Development of Pharmacy in Poland (13th–20th Century). A Historiographic Study]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Borucki, W. (2006). Polskie symbole narodowe [Polish National Symbols]. Warszawa: MADA.
Boryś, W. (2005). Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language]. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Camilleri, R. (2001). Wielka księga świętych patronów [The Great Book of Patron Saints] (M. Radomska, tłum.). Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Czajka, L. (1988). Nazwy, godła i szyldy aptek górnośląskich w przekroju historycznym [Names, emblems, and signs of Upper Silesian pharmacies in a historical overview]. Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 1, 101–104.
Czapla, A., Kutyła, A. (2012). Nazwy lubelskich aptek [Names of Lublin-based pharmacies]. Roczniki Humanistyczne KUL, 60(6), 75–85.
Górny, H. (2003). Tendencje onimiczne w nazwach krakowskich aptek [Onymical tendencies in the names of pharmacies in Cracow]. Acta onomastica, 44, 15–28.
Górny, H. (2005). Semantyka i struktura nazw aptek w Rzeszowie [Semantics and structure of pharmacy names in Rzeszów]. W: J. Pasterska, R. Mnich, E. Pszenyczny (red.), Studia Philologica. Rozprawy i szkice (s. 267–274). Drohobycz: Kolo.
Hellfritzsch, V. (1996). Apothekennamen [Pharmacy names]. W: E. Eichler, G. Hilty, H. Löfler, H. Steger, L. Zgusta (red.), Namenforschung. Ein internationales Handbuch zur Onomastik (t. 2, s. 1590–1592). Berlin–New York: W. de Gruyter.
Hoffmann, K. (1985). Sztuczne złoto [Fake gold]. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Knappová, M. (2002). Antroponimia [Anthroponymy]. W: E. Rzetelska-Feleszko, A. Cieślikowa, J. Duma (red.), Słowiańska onomastyka. Encyklopedia (t. 1, s. 304–308). Warszawa–Kraków: Towarzystwo Naukowe Warszawskie.
Kopaliński, W. (2019). Słownik symboli [Dictionary of Symbols]. Warszawa: Rytm.
Kostrzeński, L. (1996). Materiały do historii aptek wielkopolskich [Materials for the history of pharmacies in Greater Poland] (t. 1–2). Poznań: Kontekst. (Oryginalna praca opublikowana w latach 1929–1936).
Košutová, J. (2011). Proces pomenúvania lekární w okresoch Spišská Nová Ves a Levoča [The process of naming pharmacies in the districts of Spišská Nová Ves and Levoča] [Niepublikowana praca licencjacka]. Univerzita Mateja Bela v Banskej Bystrici.
Kryśkiewicz, H.L. (2014). Recepcja symbolu gryfa na Pomorzu Zachodnim [Reception of the symbol of griffin in Western Pomerania]. Przegląd Zachodniopomorski, 29(4), 33–68.
Lech-Kirstein, D. (2012). Nazwy ziół w polskiej toponimii [Herb names in Polish toponymy]. W: M. Ološtiak (red.), Jednotlivé a všeobecné v onomastike (s. 156–167). Prešov: Univerzitná knižnica Prešovskej univerzity v Prešove.
Łaziński, M. (2007). Murzyn zrobił swoje, czy Murzyn musi odejść? Historia i przyszłość słowa Murzyn w polszczyźnie [The Moor (Negro) has done his job, must the Moor (Negro) go? The history and the future of the word Murzyn in Polish]. Poradnik Językowy, 4, 47–56.
Magowska, A. (1998). Vitalek, Fontana, O.K. i inne godła [Vitalek, Fontana, O.K. and other emblems]. Czasopismo Aptekarskie, 6–7, 3–7.
Majtán, M., Považaj, M. (1998). Vyberte si meno pre svoje diet’a [Choose a name for your child]. Bratislava: Art Area.
Malec, M. (2001). Imię w polskiej antroponimii i kulturze [Given Name in Polish Anthroponymy and Culture]. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Matławska, I. (2020). Rośliny poświęcone świętym i ich zastosowanie [Plants dedicated to saints and their application]. Herbalism, 1(6), 130–142.
Mazurkiewicz, J. (red.) (1965). Dzieje Lublina: próba syntezy [History of Lublin: an attempt at a synthesis]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Moszyński, K. (1967). Kultura ludowa Słowian [Folk culture of the Slavs] (t. 2, cz. 1; wyd. 2). Warszawa: Książka i Wiedza.
Musiał, M., Musiał, W. (2001). Modernistyczna apteka „Pod Murzynem” we Wrocławiu [The modernist pharmacy ‘Pod Murzynem’ in Wrocław]. Farmacja Polska, 24, 1122–1125.
Osękowski, C. (2000). Proces zasiedlenia Ziemi Lubuskiej po II wojnie światowej [The settlement process of the Lubusz Land after World War II]. Studia Zachodnie, 5, 5–14.
Osmańczyk, E. (1985). Wisła i Kraków to Rodło [The Vistula and Kraków as the Rodło symbol]. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Proń, S. (1967). Musaeum Poloniae Pharmaceuticum. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Roeske, W. (1991). Polskie apteki [Polish Pharmacies]. Wrocław: Ossolineum.
Roeske, W. (1983). Początki aptekarstwa polskiego na tle aptekarstwa europejskiego [The beginnings of Polish pharmacy in the context of European pharmacy]. Farmacja Polska, 1, 1–5.
Roeske, W. (1973). Dawne godła polskich aptek i problem ich ochrony [Old emblems of Polish pharmacies and the problem of their protection]. Ochrona Zabytków, 1, 47–56.
Rutkiewicz, M. (2000). Semantyka nazw poznańskich aptek [Semantics of the names of pharmacies in Poznań]. Język Polski, 80(3–4), 185–196.
Rutkiewicz, M. (2003). Nazwy wiedeńskich aptek — schemat nazewniczy czy specyfika miejsca? [The names of pharmacies in Vienna — Naming convention or sense of the place?]. Onomastica Slavogermanica, 24, 173–181.
Rutkiewicz-Hanczewska, M. (2020). Patronalne i pamiątkowe nazwy polskich aptek [Patron and commemorative names of Polish pharmacies]. W: M. Rutkiewicz-Hanczewska, J.B. Walkowiak (red.), Wielkopolska nazwami opisana (s. 69–95). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne.
Seiffert, I. (2005). Nazwy wrocławskich aptek — przyszłość i współczesność [Names of Wrocław pharmacies — future and present]. W: R. Łobodzińska (red.), Z najnowszych tendencji w polskim nazewnictwie (s. 83–98). Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem.
Seiffert, I. (2006). Dawne nazwy górnośląskich aptek [Old names of pharmacies in Upper Silesia]. Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 33, 25–31.
Seiffert, I. (2008). Dolnośląskie apteki i ich nazwy w przekroju historycznym [Pharmacies in Lower Silesia — their names in historical depiction]. Onomastica Slavogermanica, 27, 207–233.
Stemp, R. (2007). Renesans. Odkrywanie tajemnic [Renaissance. Discovering the secrets]. Warszawa: Muza.
Stopa, M., Strohschneider, S. (1955). Powstanie i rozwój aptek na tle wpływów kultury i sztuki [The rise and development of pharmacies in the context of culture and art]. Farmacja Polska, 7, 161–162.
Szot-Radziszewska, E. (2005). Sekrety ziół. Wiedza ludowa, magia, obrzędy, leczenie [Secrets of herbs. Folk knowledge, magic, rituals, healing]. Warszawa: Trio.
Włodarczyk, Z. (2011). Rośliny biblijne: leksykon [Biblical Plants: A Lexicon]. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN.
Wolszczak, B. (b.d.). Jaki znak twój? Muzeum Historii Polski. https://muzhp.pl/wiedza-on-line/jaki-znak-twoj (dostęp: 19.11.2024).